Thứ Sáu, 8 tháng 5, 2020

THƠ TÁM CÂU - 115-120



115
Горной речки глупая вода,
Здесь без влаги трескаются скалы,
Почему же ты спешишь туда,
Где и без тебя воды немало?

Сердце, сердце, мне с тобой беда,
Что ты любящих любить не хочешь?
Почему ты тянешься туда,
Где с тобою мы нужны не очень?

115
Dòng nước ngốc của con suối trên đồi
Ở đây thiếu nước đá khô nứt nẻ
Sao ngươi chảy vội vàng về nơi đó
Nơi nước tràn trề, dù có thiếu ngươi?

Thật tai hoạ cho con tim của tôi
Người đáng yêu thì tim đi ghét bỏ
Tại vì sao cứ hướng về nơi đó
Nơi không thật cần đến trái tim tôi?


116
«Ранние гости недолго гостят», -
У нас говорят в народе.
Любовь еще утром явилась в мой сад,
Уж вечер – она не уходит.

«Я дал тебе, гостья, хлеб и вино,
Скорей уходи, не мешкай!»
«Я не гостья твоя, хозяйка давно», -
Отвечает она с усмешкой.

116
“Những người khách sớm ở lại không lâu”
Trong dân gian đấy là câu truyền miệng.
Tình buổi sớm trong vườn tôi xuất hiện
Tình không đi mà ở lại đến chiều.

“Rượu và bánh tôi đã tiếp em rồi
Em đi cho nhanh, đừng giềng giang nữa!”
“Em không là khách, em từ lâu là chủ”
Em cười gằn chua chát trả lời tôi.



117
С чем мне сравнить мою любовь? Бог весть!
С письмом на промокательной бумаге,
Где очень просто обнаружить знаки,
Но далеко не просто их прочесть.

С чем мне сравнить мою любовь? Бог весть!
С первоначальным шепотом ашуга,
Когда поет он, не рождая звука,
Когда еще нет слов, но песня есть.

117
Biết lấy gì so sánh với tình tôi?
Với bức thư được viết trên giấy thấm
Nơi những dấu vết rõ ràng, dễ nhận
Nhưng đọc thư thì không dễ dàng rồi.

Biết lấy gì so sánh với tình tôi?
Với tiếng thỏ thẻ ban đầu âu yếm
Khi hát lên, bài ca chưa thành tiếng
Nhưng có bài ca, dù chưa có những lời.



118
«Где, горянка, твои наряды,
Что ты ходишь в старом платке?»
«Я нарядам своим не рада,
Все лежат они в сундуке».

«Для чего им, горянка, мяться,
Для того ли они нужны?»
«Тот, пред кем бы мне наряжаться,
Не вернулся ко мне с войны!»

118
“Cô gái ơi quần áo đẹp đâu rồi
Sao chiếc khăn của em cũ thế?”
“Bởi vì em chẳng có gì vui
Quần áo đẹp đều nằm trong rương cả”.

“Để trong rương cho áo quần nhàu nát
Em cất đi như thế để làm gì?”
“Bởi với người em mặc quần áo đẹp
Đã từ nơi chiến trận chẳng quay về”.



119
Я на земле, как в море, - то всплываю,
То вниз иду, где не видать ни зги.
Произношу какие-то слова я,
А вместо них лишь пена да круги.

Мы на земле, когда бывает туго,
Как в море, где не ходят корабли,
Плывем, и нет спасительного круга,
Нет маяка, нет берега вдали.


119
Tôi trên mặt đất, như dưới biển - đang bơi
Tôi lặn xuống, không có gì thấy hết
Và khi đó tôi thốt ra những lời
Thay vì lời, chỉ thấy vòng và bọt.

Trên mặt đất những khi ta đau khổ
Như những con tàu ngoài biển đang bơi
Ta cứ bơi, không có phao cứu hộ
Không hải đăng, không bờ bến xa vời.


120
Люди, почему вы так медлительны?
Черепахи скупы на движенья,
Их медлительность не удивительна:
Черепахам жить сто лет, не менее!

Люди, почему вы так стремительно
Скачете, как зайцы в чистом поле?
Торопливость их не удивительна:
Зайцам жить всего пять лет, не более.

120
Con người ơi, tại sao người chậm trế?..
Như loài rùa, đi lại cứ thung thăng.
Sự chậm chạp chẳng có gì đáng lạ:
Loài rùa kia sống không dưới trăm năm!

Con người ơi, tại sao người vội vã?
Cứ phóng như loài thỏ giữa đồng không.
Sự vội vã chẳng có gì đáng lạ:
Loài thỏ kia sống không quá năm năm.




THƠ TÁM CÂU - 109-114



109
Нетрудно в горе слезы проливать,
Но слезы в час беды сдержать трудней.
Прошедшее нетрудно проклинать,
О нем правдиво рассказать трудней.

Как гости, годы к нам приходят в дом,
И так бывает, - кто ж тому виной? –
Гостей хвалой встречаем, а потом
Клеймим и проклинаем за спиной.

109
Trong khổ đau ta thường tuôn nước mắt
Nhưng nước mắt cầm lại mới khó hơn
Ngày tháng qua rồi không khó gì quở trách
Nhưng kể ra đúng sự thật khó hơn.

Năm tháng đến cùng ta như khách
Và rất hay như thế – một thói thường:
Ta đón khách, khen hết lời trước mặt
Nhưng khách về ta nói xấu sau lưng.


110
Эй, человек с широкою спиной,
Уйди, не стой перед моим окном,
Не заслоняй собою свет дневной,
Уйди, не стой перед моим окном.

Там в мире – горы снежной белизны,
Там в море – парус в мареве дневном,
А мне видна лишь тень твоей спины,
Уйди, не стой перед моим окном!

110
Này, anh chàng lưng dài vai rộng
Hãy đứng ra xa cửa sổ nhà tôi
Đừng che của tôi ánh sáng ban ngày
Hãy tránh ra, trước cửa tôi đừng đứng.

Ở đằng xa kia – núi đồi tuyết trắng
Ngoài biển khơi – thấp thaóng những cánh buồm
Thế mà tôi chỉ thấy bóng lưng anh
Hãy tránh ra, trước cửa tôi đừng đứng.




111
Если дни – стволы древес,
Жизнь людская – это лес.
Сколько уж погублено, много ль еще не срублено
Деревьев в лесу моем?

Если день – один скакун,
Жизнь людская – весь табун.
Сколько их разбежалось, а много ль еще осталось
Коней в табуне моем?

111
Nếu ngày là ngọn cây
Còn cuộc đời là rừng lớn
Bao nhiêu cây bị chặt rồi, bao nhiêu chưa bị đốn
Trong một rừng cây?

Nếu ngày là con ngựa đua
Còn cuộc đời là bầy ngựa
Bao nhiêu con chạy rồi, còn bao nhiêu nữa
Trong bầy ngựa đua?


112
Вот я у камина в доме дедовом,
Где огня давно не зажигали,
Кто когда-то здесь сидел-беседовал,
Те сюда воротятся едва ли.

Но во тьме темнеют камни сонные,
И садятся в полукруг мужчины,
Памятью моею озаренные,
Словно прежним пламенем камина.

112
Tôi ngồi bên bếp lửa nhà ông tôi
Nơi ngọn lửa từ lâu không còn cháy
Nơi ngày xưa trò chuyện ông đã ngồi
Còn bây giờ, chắc gì quay trở lại.

Nhưng bên hòn đá đang trở thành đen
Những người đàn ông quây quần ngồi lại
Và trong tôi ký ức lại hiện lên
Tựa hồ như ngọn lửa xưa đang cháy.




113
Напрасно плачешь ты, меня ревнуя,
Несправедливо ты меня коришь.
Я, может быть, и вспомню ту, другую,
Когда мне ты обиду причинишь.

Верь, не она – хоть ты ее не хвалишь –
В моей судьбе играет злую роль.
Она и помнит обо мне тогда лишь,
Когда другой ей причиняет боль.

113
Em ghen anh, khóc vậy để mà chi
Em trách anh những lời đâu có đáng.
Có thể cô ấy anh sẽ nhớ về
Mỗi khi em làm cho anh hờn giận.

Không cô ấy – dù em chẳng hề khen –
Trong cuộc đời anh gây ra đau khổ.
Cô ấy chỉ sẽ còn nhớ về anh
Khi người khác làm cho cô đau khổ.


114
Кажется мне: все тускнеет и старится.
Все, что мне нравится, все, что не нравится,
Все разрушается день ото дня,
Все изменяется, кроме меня.

Жизнь отрезвляет нас время от времени,
Возраст карает нас время от времени:
Больно, когда замечаешь ты вдруг,
Как постарел твой ровесник и друг.

114
Tôi ngỡ rằng: thảy mọi thứ đều già
Tất cả, dù tôi thích hay không thích
Ngày lại ngày, tất cả đều tan ra
Tất cả đổi thay, chỉ mình tôi không khác.

Theo thời gian đời làm sáng mắt ta
Đời trừng phạt chúng ta bằng tuổi tác.
Em sẽ đau đớn nhận ra đột ngột
Rằng người bạn của em đã rất già.




THƠ TÁM CÂU - 103-108



103
Пусть море говорит, а ты молчи,
Не изливай ни радости, ни горя.
Великий Данте замолкал в ночи,
Когда у ног его плескалось море.

Людьми заполнен берег или пуст,
Дай морю петь, волнам его не вторя.
И Пушкин – величайший златоуст –
Молчал всегда, покамест пело море.

103
Để biển nói, còn em thì im lặng
Đừng tuôn ra niềm vui hoặc nỗi buồn
Đăng-tơ cũng từng lặng im trong đêm vắng
Khi biển thì thầm, ì-oạp dưới chân.

Dù biển khi vắng người hay đầy chật
Cứ để hát lên, xin chớ nhắc lời
Puskin dù lời hay ý đẹp
Vẫn lặng im khi biển hát đấy thôi.



104
Я у окна сижу дождливым днем.
За стеклами туман; на стеклах капли.
Дождь льет и льет, омыто все дождем:
Вдали хребты, вблизи дворцы и сакли.

Невидимо за сеткою густой
Ни то, что далеко, ни то, что ближе, -
Льет дождь, и, кроме жизни прожитой,
Закрыв глаза, я ничего не вижу.

104
Tôi ngồi bên cửa sổ trời mưa
Màn sương xa, giọt nước rơi trên kính.
Trời cứ mưa, tất cả đều trắng mờ
Xa xa núi đồi, còn gần – cung điện.

Không nhìn ra sau màn sương trắng
Chẳng thấy gì dù gần hay xa
Mưa vẫn rơi, ngoài cuộc đời đã sống
Nhắm mắt vào, tôi chẳng thấy gì.



105
Рокочут ручьи, и гремит водопад,
Вдали исчезая где-то,
Смеются потоки, и реки шумят,
Как подвыпившие поэты.

Зачем ты шумишь и смеешься, вода,
Навеки свой край покидая?..
Я с печалью всегда, я молча всегда
Ухожу из родного края.

105
Suối rì rào, thác nước vang lên
Rồi biến mất đâu đó
Dòng nước cười, còn sông ầm ĩ
Như nhà thơ chếnh choáng hơi men.

Sao dòng nước cười, làm ầm ĩ
Khi muôn đời từ giã quê hương?
Còn tôi luôn luôn im lặng và buồn
Mỗi khi quê hương mình từ giã.



106
Много чувств бурлит в моей груди,
До сих пор ни с кем не разделенных.
Слов немало спит в моей груди
Лучше слов, уже произнесенных.

Выросший на зависть всем цветам
Дорогой цветок держу под спудом.
Золото, что я еще раздам,
Прячу в тайнике еще покуда.

106
Nhiều tình cảm dạt dào trong lòng tôi
Tôi chưa từng xẻ chia cùng ai hết.
Có nhiều lời đang ngủ trong tim tôi
Hay hơn những lời mà tôi từng viết.

Khi nở ra sẽ ganh tỵ hoa kia
Bông hoa quí hiện giờ tôi đang giữ.
Vàng bạc này tôi sẽ đem xẻ chia
Chứ giấu đi để làm gì kia chứ.



107
Писал поэт стихи жене:
«Ты свет мой, и звезда, и зорька.
Когда ты рядом – сладко мне,
Когда тебя не вижу – горько!»

Но вот жена – звезда и свет –
Явилась, встала у порога.
«Опять ты здесь, - вскричал поэт, -
Дай мне работать, ради бога!»

107
Một nhà thơ viết cho vợ những câu:
“Em là ngôi sao của anh, là ánh sáng
Khi em bên anh – lòng thấy ngọt ngào
Khi không có em – lòng anh cay đắng”.

Nhưng khi người vợ – ngôi sao và ánh sáng –
Đến thăm nhà thơ, hiện trước cửa ra vào
“Em lại đến đây – nhà thơ hốt hoảng –
Không cho anh làm việc nữa hay sao!”


108
Песня о любви большой
Не бывает велика.
Чувство краткое порой
Долгую рождает речь.

Сделав круг, орел степной
Улетает в облака.
Чтоб чирикать день-деньской,
Прилетает воробей.

108
Bài hát tình yêu lớn
Chẳng viết để cho ai.
Thường khi tình cảm ngắn
Lại sinh ra lời dài.

Đại bàng sau vòng lượn
Bay biến vào trong mây.
Chim sẻ kia bay đến
Kêu ríu rít cả ngày.


THƠ TÁM CÂU - 97-102



97
Сперва тебя я другом называл,
Но был ты лишь лжецом себялюбивым,
Потом, что ты мне враг, я полагал,
Ты оказался подлецом трусливым.

Ну что ж, не плачу я, судьбу кляня,
С тобой не знаясь нынче, как бывало.
На свете, слава богу, у меня
И без твоей вражды врагов немало! 


97
Ta gọi ngươi là bạn lúc ban đầu
Nhưng ngươi là kẻ không yêu người khác
Rồi ta nghĩ ngươi là kẻ thù lúc sau
Ngươi hoá ra là một tên hèn mạt.

Nhưng mà ta không khóc, chẳng trách đời
Rằng ta và ngươi không còn giao thiệp.
Lạy Thánh Ala, đối với ta trên đời
Dù thiếu ngươi kẻ thù còn không ít!



98
Оставьте одного меня, молю,
Устал я от дороги и от шума,
Я на траве, как бурку, расстелю
Свою заветную мечту и думу.

О люди, подойдите же ко мне,
Возьмите в путь, - я никогда не думал,
Что будет страшно так наедине
С моей мечтой, с моей заветной думой.

98
Xin để tôi một mình, tôi xin lạy
Tôi giờ đang mệt mỏi bởi đường dài
Trên cỏ hoa như áo buốc-ca tôi cởi
Những nghĩ suy và mơ ước của tôi.

Xin hãy cho tôi đến với mọi người
Cho tôi đi – chưa bao giờ tôi nghĩ
Rằng thật khủng khiếp khi chỉ mình tôi
Với ước mơ, với những điều suy nghĩ.



99
Однажды утром мать меня спросила:
«Сынок, скажи мне, быть ли вновь войне?
Я нынче слезы видела во сне,
Я слышу шум, я двери затворила».

«Не бойся, мама, этот шум иль шорох
Пускай твоих не беспокоит снов:
То жабы квакают в своих гнилых озерах
И напугать хотят степных орлов».

99
Có một lần, buổi sáng, mẹ hỏi tôi:
“Con trai ơi, liệu chiến tranh còn nữa
Trong giấc mơ mẹ thấy nước mắt rơi
Nghe tiếng động và mẹ đem khoá cửa”.

Tôi trả lời: “Mẹ đừng lo tiếng động
Trong giấc mơ, đừng phiền muộn, băn khoăn
Đấy là tiếng cóc trong hồ nước bẩn
Ộp oạp kêu lên đòi doạ đại bàng”.



100
Люди, мы утром встаем и смеемся.
Разве мы знаем, что день нам несет?
День настает, мы клянем и клянемся;
Смотришь, и вечер уже у ворот.

Наши сокровища – силу и смелость –
День отнимает у нас, уходя…
И остается спокойная зрелость –
Бурка, надетая после дождя.

100
Mỗi buổi sáng ta thức dậy mỉm cười
Ngày ra sao ta biết gì đâu chứ
Ngày đến đây ta thề thốt, trách ngày
Ngước nhìn lên chiều đã về bên cửa.

Báu vật của ta – sức mạnh, lòng can đảm
Ngày gom vào rồi mang nó đi xa
Chỉ còn lại sự trưởng thành trầm lắng
Áo buốc-ca dùng để mặc sau mưa.



101
Не верю в чудеса и провидение,
Но пусть вступает смерть в свои права,
Пускай возьмет меня в свои владения
И, взяв, отпустит года через два.

Чтоб, возвратившись из предела дальнего,
Я мог оставленное оглядеть,
К тебе вернуться, если ты печальная,
А если нет, так снова умереть.

101
Anh không tin vào thiên mệnh, diệu kì
Nhưng vẫn ước một điều gì như vậy
Cứ để cho thần chết bắt anh đi
Rồi lại thả về vài năm sau đấy.

Để anh trở về từ chốn xa xăm
Đi tìm xem những gì xưa bỏ lại
Về bên em, nếu như em đau buồn
Còn nếu không thì anh xin chết lại.



102
Вина приготовь, сухарей захвати –
Поделишься с другом в пути,
С собою кинжал поострей захвати –
Спокойнее будет идти!

Я вышел в дорогу, я вышел давно,
Лишь песню с собою взял.
С друзьями она – сухари и вино,
С врагами она – кинжал.

102
Rượu và bánh hãy mang theo cho nhiều
Để trên đường còn chia cho bạn
Con dao găm thật sắc nhớ mang theo
Để đi đường thêm phần yên ổn.

Tôi bước ra đường đã từ lâu lắm
Nhưng theo mình chỉ bài hát tôi mang
Với bạn bè – nó là rượu và bánh
Còn với kẻ thù – nó là dao găm.