Thứ Bảy, 9 tháng 5, 2020

THƠ BỐN CÂU - 101-110


101 
В мире три счастливца, без сомненья:
Первый – кто не знает ничего,
А второй – лишенный разуменья,
Третий – равнодушный до всего.

101
Trên đời này có ba người hạnh phúc 
Người thứ nhất – không biết một điều gì 
Người thứ hai – đánh mất sự nhận thức 
Người thứ ba – dửng dưng chẳng cần chi. 


102 
Могу о многом рассказать,
Но слушающих узок круг.
И ныне, больно признавать,
В любовь не верит даже друг.

102
Tôi muốn kể nhiều điều 
Nhưng người nghe chẳng mấy. 
Giờ đau lòng nhận thấy 
Em không tin tình yêu. 


103
Поговори с людьми, Аллах,
Об их делах, земных делах.
Их зависть, злобу погаси
И жизни смысл – любовь – спаси!

103
Thánh Ala hãy nói với con người 
Về công việc ở trên đời của họ. 
Những đố kị, hận thù đem dẹp bỏ 
Cứu tình yêu – ý nghĩa của cuộc đời. 



104
Как много нынче судей, прокуроров,
Сомнительных, жестоких приговоров…
Подумайте, нужны ли адвокаты,
Когда мы все пред Богом виноваты?!

104
Thời của ta lắm toà án, thanh tra 
Những bản án đáng ngờ và dữ dội 
Thử nghĩ xem ta cần gì luật sư 
Khi trước Thượng Đế tất cả đều có lỗi?! 


105 
О Боже, жребий мой в стране родной таков,
Что совесть мучает, мне жизнь совсем губя:
Я правду говорить земных боюсь божков,
А кривду говорить – о, как страшусь тебя!

105
Thượng Đế ơi con thật khổ với đời 
Trên quê mình lương tâm con cắn rứt: 
Nói sự thật – sợ những ông trời con dưới đất 
Còn nói sai thì con lại sợ Người! 


106 
Любишь покой — коня не седлай,
Любишь покой — любовь прогони,
Сиднем сиди и тихонько считай
Годы и дни, годы и дни.

106
Thích yên lặng – ngựa đừng thắng yên cương 
Thích yên lặng – tình yêu đem xua đuổi 
Ngồi một chỗ lặng yên mà đếm tuổi 
Năm tháng ngày đêm, năm tháng ngày đêm. 


107 
Мне кубок жизни щедро был вручен.
Я пью его и мыслью удручен:
Пить этот кубок надо до седин,
Потише пей, ведь кубок-то один.

107
Chén cuộc đời được hào phóng cho tôi 
Tôi uống chén sinh nghĩ suy buồn bã 
Cần phải uống đến ngày tóc trắng xoá 
Bởi chén cuộc đời chỉ có một mà thôi. 



108
Я в прошлое гляжу  — одной слезою плачу,
Сегодня я живу — второй слезою плачу,
В грядущий мрак гляжу — слезу роняю третью.
Они как три Койсу — текут и не стереть их.

108
Nhìn về quá khứ – một giọt nước mắt rơi 
Sống ngày hôm nay – giọt thứ hai rơi tiếp 
Giọt thứ ba khi nhìn vào tương lai mờ mịt 
Như ba dòng Côi-xu chảy giữa cuộc đời tôi. 
______________
*Ba dòng sông cùng mang tên Côi-xu ở Dagestan – quê hương nhà thơ. 


109
По крепости стен о доме судить мы должны,
По чистоте родников об ауле судить мы должны,
По надгробным камням о людях судить мы должны,
А о целой стране по чему судить мы должны?

109
Ta cần xem xét bức tường nhà có chắc 
Ta cần xem xét nước nguồn trong bản làng có sạch 
Về con người cần xét trên bia mộ viết thế nào 
Nhưng về cả đất nước thì biết suy xét làm sao? 


110
Молиться бы — а я кропал стихи,
Поститься бы — а я лакал вино.
Прости, Аллах, за все мои грехи,
Грешить уже недолго все равно.

110
Đáng ra cầu nguyện thì tôi đi làm thơ 
Lẽ ra ăn chay – rượu vang tôi uống. 
Vì lỗi lầm con lạy Thánh Ala 
Dù sao phạm lỗi không còn lâu lắm. 


Thứ Sáu, 8 tháng 5, 2020

THƠ BỐN CÂU - 91-100


91 
Проходят годы, медленно старею,
И песни все печальней у меня.
Мои заботы выросли, как дети,
Они переросли уже меня.

91
Năm tháng trôi qua tôi già đi, cứ thế 
Những bài ca đau đớn hiện trong đời 
Nỗi lo lắng lớn dần như con trẻ 
Chúng lớn nhanh vượt quá cả đầu tôi. 


92 
Штаны в заплатках. Золотое детство,
Хотел бы я опять в тебя одеться.
Как хорошо бы снова стать юнцом,
Застенчивым неопытным глупцом.

92
Quần đầy miếng vá. Tuổi thơ vàng 
Giá mà tôi được mặc vào lần nữa 
Giá lại trở thành chú nhóc nghênh ngang 
Kẻ dại dột, ngây thơ, hay xấu hổ. 


93  
Чем хочешь ты засеять это поле?
Вот прорастет, тогда увидишь сам.
Какую песню ты напишешь вскоре?
Вот напишу, тогда узнаешь сам.

93
- Cánh đồng này anh định trồng cây gì? 
Khi cây mọc lên thì anh thấy hết. 
- Thế sắp tới đây anh viết cái gì? 
Khi tôi viết xong thì anh sẽ biết.



94 
Вот умер человек, и не страшны болезни,
Вот умер человек, и старость не страшна.
Не важно, что вреднее, что полезней.
И даже смерть ему уж не страшна.

94
Người chết rồi không còn lo bệnh tật 
Người chết rồi không biết sợ tuổi già 
Lợi hay hại cũng chẳng cần so đo 
Không còn sợ dù đó là cái chết. 


95 
Все речи смолкли б, споры прекратились,
Все лица бы к тебе оборотились,
Когда б, красивая, ты в этот зал вошла,
Где мы вершить пытаемся дела.

95
Mọi lời tranh luận sẽ đều im bặt 
Muôn ánh mắt nhìn đều đổ về em 
Nếu em xinh đẹp bước vào hội trường  
Nơi chúng tôi cố làm xong công việc. 


96 
После первого бокала гость говорит,
После второго бокала гость поет,
После третьего бокала гость пусть поспит
Или проводи, пусть домой идет.

96
Sau cốc thứ nhất khách nói 
Sau cốc thứ hai khách ca 
Sau cốc thứ ba khách ngủ 
Hoặc tiễn đưa khách về nhà. 



97 
Спрашивать поэтов впору:
Кто же вы для государства?
Барабанщики? Танцоры?
Иль больные без лекарства?

97
Thời buổi này tôi hỏi các nhà thơ: 
Các anh là ai với quê hương đất nước? 
Người khiêu vũ? Người gõ trống hờ? 
Hay là những bệnh nhân không có thuốc? 


98
По возрасту догнать отца осталось
Семь долгих лет… Растет во мне усталость.
А чтоб его догнать по мастерству,
Осталась вечность… И я к ней плыву.

98
Về tuổi tác tôi còn lại bảy năm 
Đuổi kịp cha tôi… đã nghe mệt mỏi 
Còn để đuổi kịp cha về tài năng 
Là cả vĩnh hằng… tôi bơi trong đấy. 


99 
«Куда идти? К кому зайти?»
Блуждало счастие в пути…
Но всюду глупых посещало,
А мудрыми пренебрегало.

99
“Ta đi đâu? Ta đến thăm ai vậy?” 
Hạnh phúc lang thang dò dẫm tìm đường… 
Nhưng khắp nơi chỉ vào thăm người dại 
Còn người khôn lại rẻ rúng xem thường. 


100
Песни для глухих поющая страна!
Зеркала слепым дающая страна!
Ты согнулась вся в законах непонятных
И не жди от них дождей ты благодатных.

100
Đất nước hát bài ca cho người điếc!
Đưa gương soi cho những người mù!
Luật lệ của người không ai hiểu được 
Xin đừng chờ những mùa vụ bội thu. 




THƠ BỐN CÂU - 81-90


81
О сколько у меня грехов, Аллах?!
За них, должно быть, мне гореть в аду.
Но все ж не ты ль мой убиваешь страх
Надеждой тихой, что в рай попаду.

81
Thánh Ala ơi tội của con nhiều không sao đếm lại 
Vì điều này con sẽ phải về địa ngục tang thương 
Nhưng có phải chính Ngài đã giết đi trong con điều sợ hãi 
Bằng hy vọng mong manh rằng con sẽ được tới thiên đường. 


82
Осознаю под небом Дагестана,
Беря в горах последний перевал,
Что, как поэт, явился слишком рано,
А стать пророком – слишком опоздал.

82
Tôi hiểu ra dưới trời Dagestan 
Khi mà tôi đi qua con đèo cuối: 
Tôi đã trở thành nhà thơ quá vội 
Còn nhà tiên tri – đã quá muộn màng. 


83 
Есть ли истина известней:
Убивает старость песню.
И наоборот бывает:
Песня старость убивает.

83
Một điều ai ai cũng rõ 
Tuổi già giết chết bài ca 
Nhưng mà đôi khi vẫn có 
Bài ca giết chết tuổi già. 



84 
Я воспевал не раз светильник ночи
И пел не раз светильник я дневной,
Но восторгаться ими нету мочи,
Когда твой лик сияет предо мной.

84
Anh từng hát về cây đèn trong đêm tối 
Rồi về cây đèn khác giữa ban ngày 
Nhưng thích chúng thì anh không thích nổi 
Khi gương mặt em ngời lên trước mặt anh đây. 


85 
Если б Ева, приобщаясь к сраму,
Не дала в раю, как говорят,
Яблока запретного Адаму,
Не было б на свете Патимат.

85
Giá Eva nhận ra điều xấu hổ 
Không từng trao quả táo cho Adam 
Trái táo cấm ở vườn địa đàng 
Thì Patimat trên đời này đâu có. 


86 
Поэты из Сахары побывали
В моих горах. Я принял их, как мог.
Они качали скорбно головами:
«А где у вас барханы? Где песок?»

86
Các nhà thơ đến đây từ sa mạc 
Sahara. Tôi tiếp họ chân tình 
Ngắm núi đồi họ lắc đầu chua xót: 
“Cát ở đâu? Đâu cồn cát lưỡi liềm?” 



87  
Лишь экспонат — Китайская стена,
Стены Берлинской больше нет в помине.
Но ложь прочнее этих стен — она,
Всех разделяя, властвует поныне.

87
Vật trưng bày – chỉ Vạn lý trường thành 
Tường Béc-lanh đã không còn ai nhớ 
Nhưng điều giả dối vững hơn trường thành 
Đến bây giờ vẫn ngăn chia tất cả. 


88 
Был нужен жест один, одно лишь слово, взгляд,
Чтоб миллионы рук брались за дело.
Теперь все машут кулаками, все кричат,
Но я не вижу никакого дела.

88
Cần một cử chỉ, một lời nói, ánh nhìn 
Để cả triệu người cùng bắt tay hành động 
Còn giờ đây tất cả đều hét to và giơ nắm đấm 
Nhưng tôi không hề nhìn thấy việc gì nên. 


89
На всех, на всех в бинокль смотрели мы,
Все видели в большом увеличенье.
Теперь бинокль перевернули мы…
А где же вещи в истинном значенье?
89
Xưa ta nhìn tất cả qua ống nhòm 
Tất cả chúng ta nhìn qua độ lớn 
Còn bây giờ ống nhòm ta đảo lộn 
Thế bây giờ giá trị thực ở đâu? 


90 
Внушали нам: страна, в полете ты,
В пути и на «великом переломе».
Но оказалась на ремонте ты,
Как старый лифт в плохом и грязном доме.

90
Vẫn nghe rằng đất nước đang bừng dậy 
Trên con đường “những thay đổi lớn lao” 
Nhưng hoá ra đất nước như thang máy 
Trong ngôi nhà tàn cần sửa chữa từ lâu. 




THƠ BỐN CÂU - 71-80


71 
Мечтать мне было нипочем,
Подвластен жизни был при этом:
Пришла болезнь – я стал врачом,
Пришла любовь – я стал поэтом.

71
Ước muốn của tôi xem ra dễ ợt 
Tất cả chẳng qua do ở cuộc đời 
Khi có bệnh tôi trở thành thầy thuốc 
Khi có tình – thành thi sĩ, thế thôi.


72 
Теперь, когда я стар, и слабо зренье,
Лишь ты одна дана мне в утешенье.
Ты мой очаг, ты мой весенний свет,
Моя надежда, мой последний след.

72
Khi mắt đã mờ, tóc đã chẳng còn xanh 
Chỉ mình em cho anh niềm an ủi. 
Em là ánh sáng mùa xuân, em là lò sưởi 
Là dấu vết cuối cùng, là hi vọng của anh. 


73
Спасибо любви, что стихами меня одарила,
Спасибо стихам, что меня научили любить.
И все мне казалось, как ангел, любовь белокрыла,
Меж ним и тобою мной песен протянута нить.

73
Cám ơn tình đã cho tôi làm thơ 
Cám ơn thơ dạy tôi yêu người khác 
Tình yêu như thiên thần đôi cánh bạc 
Giữa hai cánh này những bài hát dăng ra. 



74 
Когда мы шли в далекие края,
«Куда?» – не задавал вопросов я.
Я спрашивал: «Когда назад вернемся?» –
Там оставалась родина моя.

74
Khi lên đường đi về chốn xa xôi 
Tôi không hỏi rằng: “Chúng ta đi đâu đấy?” 
Tôi chỉ hỏi: “Khi nào ta quay lại?” 
Nơi vẫn còn quê hương yêu dấu của tôi. 


75 
У нас с тобой разными радости стали,
У нас с тобой разными стали печали…
Но все б эти радости – будь моя воля! –
Сменил без возврата на общую боль я!

75
Giữa anh và em niềm vui đã khác nhau 
Cả nỗi buồn hai ta giờ cũng khác… 
Nhưng tất cả niềm vui này – giá anh làm được 
Anh sẽ thay chúng bằng một nỗi đau chung! 


76 
Когда б свои ошибки стал я хоронить,
Всю землю в кладбище пришлось бы превратить.
Когда б для них надгробье я тесал,
На эти плиты не хватило б скал.

76
Giá mà lỗi lầm của mình tôi đem chôn 
Thì cả mặt đất này sẽ biến thành nghĩa địa. 
Giá mà cho lỗi lầm tôi khắc bia mộ chí 
Thì núi đá dẫu bao nhiêu cũng sẽ không còn. 



77 
Луна могилы предков освещает,
От их лица она мне сообщает:
Не торопись сюда, где все равны,
Ведь не увидишь даже и луны.

77
Trên mộ của người xưa lấp lánh ánh trăng 
Từ nét mặt người xưa trăng nói với tôi như vậy: 
Về cái nơi tất cả đều như nhau đừng vội 
Bởi chốn này người không còn được thấy cả ánh trăng. 


78
Родятся мысли новые во мне,
Но чувства новые где взять под старость мне?
Мечети, храмы можно возродить,
С разрушенной любовью как мне быть?

78
Trong đầu tôi nảy ra nhiều suy nghĩ mới 
Nhưng tình cảm mới khi già tôi biết lấy đâu ra? 
Nếu Thánh đường bị phá đi có thể còn xây lại 
Nhưng tình yêu đã chết rồi tôi biết lấy đâu ra? 


79 
Час жизни прежде был зимы длинней,
Теперь зима, как час, короткой стала…
Мои года уходят все быстрей,
Согнулась старость над клюкой устало.

79
Xưa một giờ dài hơn cả mùa đông 
Còn bây giờ mùa đông ngắn bằng một tiếng. 
Năm tháng của tôi trôi thật vội vàng 
Tuổi già còng lưng trên cây gậy chống. 


80
«О мертвые, воскресните!» - кричу,
Они же мне твердят: «И ты не вечен».
Я груз стихов носить еще хочу,
Но с каждым днем мне ноша давит плечи.

80
Tôi kêu lên: “Người chết hồi sinh lại!” 
Họ bảo tôi: “Đời mi chẳng còn dài”. 
Tôi còn muốn làm nhiều thơ nữa đấy 
Nhưng túi thơ cứ ngày đè nặng lên vai. 


THƠ BỐN CÂU - 61-70


61 
Когда бы живописцем вдруг я стал,
Портрет Хайяма так бы написал:
В его руке большой бокал вина,
Красавица, в чунгур бренчит она.

61
Nếu bỗng nhiên tôi trở thành hoạ sĩ 
Chân dung Khayyam tôi sẽ vẽ thế này: 
Một bình rượu đầy ông ôm ở trong tay 
Bên người đẹp ôm cây đàn thủ thỉ. 


62
Я все же не скажу, что с колыбели плох,
Плохим я постепенно в жизни стал.
Я все же не скажу, что с колыбели добр,
Я добрым постепенно в жизни стал.

62
Tôi không nói rằng tôi người xấu từ trong nôi 
Mà trong đời dần dần tôi trở thành người xấu 
Tôi cũng không là người tốt từ những ngày thơ ấu 
Mà tôi chỉ dần dần tốt lên ở trong đời. 


63 
Все говорят сегодня про аренду,
Лишь я один растерянно стою:
Отдайте мне, отдайте мне в аренду
Любовь мою и молодость мою!

63
Hôm nay người ta nói chuyện thuê chuyện mướn 
Chỉ tôi một mình cứ lóng ngóng không thôi. 
Có ai người hãy cho tôi thuê mướn 
Tình yêu của tôi, tuổi trẻ của tôi.



64 
Голова одна, а мыслей – тьма,
Ей от них вот-вот сойти с ума.
Для покоя хватит ей, поверьте,
Мыслей двух: о жизни и о смерти.

64 
Đầu có một, nghĩ suy – vô thiên lủng 
Suy nghĩ nhiều đầu chỉ biết điên lên. 
Tốt hơn hết hãy lặng yên mà sống 
Với hai điều: sống và chết là hơn. 


65 
Пусть тысячи придут ко мне врачей,
Свою болезнь им не могу доверить,
Поскольку неземной любви моей
Температуру нечем им измерить.

65
Dù có đến cả trăm ngàn thầy thuốc 
Bệnh của tôi cũng không thể chữa lành 
Bởi bệnh tôi, bệnh tai ác – bệnh tình 
Nên nhiệt độ không có gì đo được. 


66
Научился ходить, чтоб к тебе приходить,
Научился летать, чтоб к тебе прилетать.
Научился на всех языках говорить,
Лишь тебе чтоб на каждом «люблю» прошептать.

66
Anh học đi để đi đến với em 
Anh học bay để tìm em bay đến 
Anh học nói cả trăm ngàn thứ tiếng 
Để bằng ngôn ngữ nào anh cũng nói “yêu em”. 



67
Спасибо люльке, что меня легко качала,
Спасибо очагу, что дух мой согревал.
Очаг и колыбель – начал земных начало.
Несчастен, кто о них порою забывал.

67
Cảm ơn nôi ru tôi buổi ban đầu 
Sưởi ấm hồn tôi – cám ơn bếp lửa. 
Nôi và bếp – bắt đầu của mọi bắt đầu 
Bất hạnh cho ai quên nôi và bếp lửa. 


68
Как бы ни смеялись в театре иль в кино,
В жизни люди плачут – иного не дано.
После свадьбы шумной мелодия с огнем
Слышится иначе в кружении земном.

68
Người ta cười trong rạp hát, rạp xi-nê 
Nhưng trong cuộc đời người ta lại khóc 
Sau ngày cưới là những ngày khó nhọc 
Chỉ khác khi ta về thế giới bên kia. 


69 
Когда обрел я друга в час ненастья,
Слились два сердца воедино вдруг.
Теперь разбилось сердце вмиг на части
От вести горькой, что солгал мне друг.

69
Anh gặp em trong một buổi xấu trời 
Hai con tim bỗng nhiên hoà làm một 
Nhưng bây giờ vỡ ra trong phút chốc 
Cay đắng một điều em đã dối lừa tôi. 


70
Делю печаль с морскими я волнами.
Две капельки, мне в глаз попав, сказали:
«Нет разницы меж нами и слезами,
Одной и той же мы итог печали».

70
Tôi chia sẻ buồn đau với những con sóng bạc 
Hai giọt nhỏ rơi vào mắt tôi nói với tôi rằng: 
“Giữa nước mắt và chúng tôi không có điều gì khác 
Chúng tôi đều là kết cục của đau thương”.