Anh trong đời tha thứ cho nhiều thứ

47.Я в жизни многим многое прощал

Я в жизни многим многое прощал,

И на меня обиды не таили,

Сады, чьи листья осенью топтал,

Опять весною мне листву дарили.

Я и весенних не ценил щедрот,

Но не была весна ко мне сурова

И, все забыв, на следующий год

Меня своим теплом дарила снова.

А ты считаешь каждый мой огрех

И приговор выносишь слишком рано.

Ты, что добрей и совершенней всех,

Речей моих не слышишь покаянных.

Ты совершаешь тоже тяжкий грех:

Ты замечаешь все мои изъяны.

47.ANH TRONG ĐỜI THA THỨ CHO NHIỀU THỨ

Anh trong đời tha thứ cho nhiều thứ

Không thứ gì còn ác cảm với anh

Khu vườn mà lá thu anh giẫm lên

Sang mùa xuân vườn vẫn cho những lá.

Giàu có của mùa xuân anh không quí

Nhưng mùa xuân đâu khắc nghiệt với anh

Để sang năm sau, tất cả đều quên

Hơi ấm của mình tặng cho lần nữa. 

Còn em đếm từng tội lỗi của anh

Và đưa ra bản án thì sớm quá.

Em hoàn hảo, tốt đẹp hơn tất cả

Lại không nghe lời hối lỗi của anh.

Thì em cũng đã phạm một lỗi lầm:

Mọi sai sót của anh luôn để ý.

Em đừng tin

46.Не верь ты сверстнице своей бесстыдной

Не верь ты сверстнице своей бесстыдной,

Что на меня выплескивает грязь.

Любима ты, и, бедной, ей обидно,

Ведь и она красивой родилась.

Соседку старшую не слушай тоже,

Во всем ей чудится моя вина.

Обидно ей, что ты ее моложе

И что любима ты, а не она.

Пусть младшая соседка небылицы,

Меня ругая, станет городить,

Прошу: не верь, она того боится,

Что ей любимою, как ты, не быть.

От века злыми сплетницами были

Те женщины, которых не любили. 

46.EM ĐỪNG TIN

Em đừng tin người bạn gái đồng niên

Bày đặt chuyện, nói xấu anh đủ thứ

Em được yêu, còn cô ta nghèo khó

Mà quả thực, cô ấy cũng rất xinh.

Rồi cả cô hàng xóm lớn tuổi hơn

Cũng luôn nghĩ rằng anh người có lỗi.

Bực bội vì em trẻ hơn cô ấy

Em được yêu, mà cô ấy thì không. 

Và mặc cô hàng xóm nhỏ tuổi hơn

Trách mắng anh, nói những điều nhảm nhí

Em đừng tin, vì cô ta thấy sợ

Không trở thành người yêu dấu như em.

Muôn đời nay những kẻ luôn đặt điều

Là những phụ nữ không được ai yêu. 

Những bông hoa

45.Тобою принесенные цветы

Тобою принесенные цветы

Стоят, поникнув в тишине больничной.

Над ними нет привычной высоты,

И нет корней, и нет земли привычной.

Они похожи на больных людей,

Живущих под опекою врачебной,

Которых поят влагою целебной,

И все ж они день ото дня слабей. 

Больные люди, мы завороженно

На лепестки, на стебли, на бутоны,

На таинство недолгой красоты

Глядим и чувствуем, как непреклонно

Соединяют общие законы

Больных людей и чахлые цветы.

45.NHỮNG BÔNG HOA

Những bông hoa em mang vào bệnh viện

Chúng đứng đó, thả mình trong lặng yên

Không có chiều cao thông thường trên chúng

Không gốc rễ, không có vạt đất quen. 

Những bông hoa giống như những bệnh nhân

Sống dưới sự đỡ đầu nhờ thầy thuốc

Chúng phải uống thứ nước nào có ích

Và cứ theo ngày tháng chúng yếu dần. 

Hỡi người bệnh, chúng ta bị bùa chăng

Vì những cánh hoa, những cành, những nụ

Vì bí ẩn vẻ đẹp xinh ngắn ngủi

Và ta nhìn, ta cảm nhận, quyết tâm

Để đi kết nối những qui luật chung

Giữa người bệnh và hoa dần héo úa. 

Em nói rằng anh phải thường xuyên

44.Ты говоришь, что должен я всегда

Ты говоришь, что должен я всегда

Беречь себя во что бы то ни стало,

И так я прожил лишние года,

Хоть я и не берег себя нимало.

Как много было у меня друзей,

Но и своих друзей не мог сберечь я,

И многие ушли в расцвете дней

Давным-давно, еще до нашей встречи.

Как можно уберечься от забот,

От горя, боли, от переживанья,

От времени, что торопясь идет,

Считая наши годы и деянья?

Пусть я не берегусь, но бережет

Меня от бед твое существованье.

44.EM NÓI RẰNG ANH CẦN PHẢI 

Em nói rằng anh cần phải thường xuyên

Tự đề phòng, giữ mình trong mọi thứ

Anh từng sống những tháng năm thừa thãi

Dù không giữ mình không ít tháng năm. 

Anh từng có rất nhiều bạn bè thân

Nhưng mà anh không biết gìn giữ họ

Có nhiều người ra đi khi còn trẻ

Rất lâu trước ngày anh gặp được em. 

Biết làm sao giữ mình khỏi băn khoăn

Khỏi đau đớn, khổ tâm và xúc động

Khỏi thời gian cứ vội vàng xô đến

Đếm tháng năm và công việc của mình?

Dù cẩu thả, nhưng tai họa của anh

Sự tồn tại của em sẽ giữ gìn.

Một hôm điều kỳ diệu đến với tôi

43.Однажды и со мной случилось чудо

Однажды и со мной случилось чудо,

Иль по-другому это назови:

Стоял я над могилою Махмуда,

И встал из гроба он, певец любви.

И я сказал: «Как быть мне, научи,

Мое волненье в строки не ложится.

Прошу, учитель, одолжи ключи

Мне от ларца, где наш талант хранится».

И выслушал меня Любви певец

И, свой пандур отставив осторожно,

Ответил так: «Заветный тот ларец

Лишь собственным ключом открыть возможно.

Ищи, и ключ найдешь ты наконец,

И спетое тобой не будет ложно!»

43.MỘT HÔM ĐIỀU KỲ DIỆU ĐẾN VỚI TÔI

Một hôm điều kỳ diệu đến với tôi

Hoặc có thể gọi nó bằng cách khác:

Tôi đứng trên mộ của Mahmud

Ông bước ra – người ca sĩ tình yêu. 

Và tôi nói: “Thầy hãy dạy cho con

Để xúc động không nằm trong thơ nữa.

Và nếu được, cho con xin chìa khóa

Của chiếc hòm cất giữ những tài năng”. 

Người ca sĩ Tình yêu nghe tôi xong

Đem cây đàn đặt xuống rất cẩn trọng

Và trả lời: “Chiếc hòm kia thầm kín

Chỉ mở bằng chìa khóa của riêng mình. 

Hãy đi tìm chìa khóa, để cuối cùng

Không giả dối những lời con hát lên!”

____________

*Mahmud từ Kahab-Roso (1873-1919) – Nhà thơ Avar, tác giả của trường ca “Mariam” nổi tiếng. 

Người đẹp nhà thơ Eldarilav

42.Красавицу певец Эльдарилав

Красавицу певец Эльдарилав

Посватал из селения чужого,

Но выдали невесту за другого

Ее отец и мать, любовь поправ.

И на веселой свадьбе яд в вино

Подсыпали и дали стихотворцу.

И, хоть обман он понял, все равно

Рог осушил, как подобает горцу.

Он поступил, как повелел адат, –

То исполнять, что старшие велят.

И, рухнув возле самого порога,

Он так и не поднялся, говорят.

Мне кажется: я тоже пью из рога,

Хотя и знаю – там подмешан яд.

42.NGƯỜI ĐẸP NHÀ THƠ ELDARILAV

Người đẹp nhà thơ Eldarilav*

Đã yêu một người con gái làng bên

Nhưng cô gái được gả cho người khác

Cha mẹ cô đã xoay lại cuộc tình.

Trong đám cưới thuốc độc pha vào rượu

Và người ta mang nó đến cho anh

Mặc dù hiểu sự gian trá, nhưng đành

Uống hết sừng rượu như người miền núi. 

Anh đã làm theo phong tục quê mình

Hành động theo những gì người lớn bảo.

Và anh đổ gục xuống bên ngưỡng cửa

Không bao giờ còn có thể đứng lên.

Tôi ngỡ rằng tôi cũng uống bằng sừng

Dù biết rằng – có thuốc độc bên trong. 

_______________

* Eldarilav (1847 – 1882) – nhà thơ Avar nổi tiếng của thế kỷ 19, người làng Ruguja ở Dagestan. 

Cha của tôi là nhà thơ miền núi

41.Был мой родитель горским стихотворцем

Был мой родитель горским стихотворцем.

За долгий век он написал в стихах

О всех соседях, всех хунзахских горцах,

Об их деяньях светлых и грехах.

И вот пришли однажды старики

И так сказали: «Мы понять не можем,

Как вышло, что о той, кто всех дороже,

Не сочинил ты ни одной строки?»

Но было у отца свое сужденье:

Кто, мол, жену возносит – тот глупец,

А кто жену поносит – тот подлец.

...А я всю жизнь писал стихотворенья

О собственной жене, и наконец

Я понял лишь теперь, что прав отец.

41.CHA CỦA TÔI LÀ NHÀ THƠ MIỀN NÚI

Cha của tôi là nhà thơ miền núi

Trong thế kỷ dài ông đã làm thơ

Về những người hàng xóm, người vùng cao

Về những việc vinh quang và tội lỗi. 

Rồi một hôm có mấy ông già ghé

Họ nói rằng: “Không hiểu được vì sao

Mà về người anh quí hơn tất cả

Thì anh lại không viết một dòng nào?”

Nhưng cha tôi có quan điểm của cha:

Rằng ai tôn vinh vợ mình – là ngu

Ai chửi bới vợ mình – là đểu cáng. 

…Còn tôi cả đời viết những bài thơ

Về vợ của mình, và chỉ bây giờ

Tôi hiểu ra, rằng cha tôi đã đúng.

Trên đầu của chúng ta vào lúc ấy

40.Над головами нашими весною

Над головами нашими весною

Шумело дерево на склоне гор,

И мы в тот час не думали с тобою,

Что дровосек уже вострил топор.

Любовь людей на дерево похожа,

Она цветет, на свете все презрев,

Ужели и она бессильна тоже,

Как перед топором стволы дерев?

Мы дерево свое растили долго.

Тряслись всегда над детищем своим,

Так неужели злу и кривотолкам

Его мы на погибель отдадим?

Ужель обиды наши и сомненья

Позволят превратить его в поленья?

40.TRÊN ĐẦU CỦA CHÚNG TA VÀO LÚC ẤY

Trên đầu của chúng ta vào lúc ấy

Cây rì rào bên sườn núi mùa xuân

Khi đó anh không suy nghĩ cùng em

Rằng đã mài rìu người đi kiếm củi.

Tình yêu của người như một thân cây

Cây nở hoa và coi thường tất cả

Nhưng chẳng lẽ cây cũng đành ẻo lả

Khi trước thân cây là một cái rìu?

Cây của mình rất lâu ta chăm chút

Và thường xuyên run rẩy trước đứa con

Chẳng lẽ ta lại trao con của mình

Cho lời vu khống và cho cái ác?

Chẳng lẽ những điều nghi ngờ, hờn dỗi

Lại cho phép biến tình yêu thành củi?

Chắc gì còn một phần ba con đường

39.Осталась нам едва ли треть пути

Осталась нам едва ли треть пути.

С тобою век мы прожили, и ныне

Мечтаю жизнь окончить и уйти

Я до того, как ты меня покинешь.

А ты последний час мой освети,

Забудь свои обиды, умоляю,

Прошу: еще за то меня прости,

Что малое наследство оставляю.

Хоть все и говорят, что я богат,

В действительности я богат не очень.

Награды? Что тебе от тех наград?

Тебе я оставляю наших дочек

Да песни, о которых говорят,

Что сделал их не я, а переводчик.

39.CHẮC GÌ CÒN MỘT PHẦN BA CON ĐƯỜNG

Chắc gì còn một phần ba con đường

Anh và em đã sống gần thế kỷ

Mong kết thúc cuộc đời và đi khỏi

Trước cái ngày mà em giã từ anh. 

Hãy soi sáng cho anh giờ cuối cùng

Và xin em quên những điều hờn dỗi

Và thêm một điều tha thứ cho anh

Rằng gia tài nhỏ nhoi anh để lại.

Dù người đời nói rằng anh giàu có

Trên thực tế thì giàu có gì không

Những giải thưởng? Em cầm gì giải ấy?

Để lại cho em các cô con gái

Những bài thơ, mà thiên hạ nói rằng

Không của anh, mà của người chuyển ngữ. 

Có một phong tục của người miền núi

38.Обычай старый есть в горах у нас

Обычай старый есть в горах у нас:

Коль провожают замуж дочь родную,

Чтоб род ее навеки не угас,

Вручают ей лучину смоляную.

Горит очаг под крышею моей,

Горит, твоей лучиною зажженный,

Которая дороже и ценней

Иных богатств, тобою принесенных.

Горит очаг все жарче и светлей,

Блистают в наших волосах седины,

И, может быть, уже пути не длинны

До тех счастливых и печальных дней,

Когда и мы проводим дочерей,

Им в руки дав зажженные лучины.

38.CÓ MỘT PHONG TỤC CỦA NGƯỜI MIỀN NÚI

Có một phong tục của người miền núi:

Khi tiễn con gái mình đi lấy chồng

Để cho nòi giống vẫn còn mãi mãi

Phải trao cho con đóm lửa cháy lên. 

Giờ bếp lửa cháy dưới mái nhà anh

Cháy từ mồi lửa mà em đã nhóm

Cái này quí và có giá trị hơn

Những tài sản mà em từng mang đến. 

Bếp lửa cháy và mỗi lúc một nóng

Soi sáng lên mái tóc bạc chúng mình

Có thể chưa dài lắm những con đường

Đến những ngày vui và buồn như vậy

Khi chúng mình tiễn các cô con gái

Trao vào tay con đóm lửa cháy lên.